Anal Fistül

Anal Fistül Nedir?

Fistül, anal kanal ve dıştaki cilt dokusu arasında bir kanal oluşmasıdır. Fistül kabaca, anüsden bir iki cm uzakta olan, cilt içine yerleşimli, ağrılı şişkinlik ve akıntılara neden olabilen kanal şeklinde oluşumlara denir. Anal fistül genellikle, anal apsenin devamı gibidir, anal apsenin kronikleşmiş hali de denebilir.

Hastalar genelde makatta akıntı şikayeti ile müracat ederler. Akıntı çoğu kez iltihaplı ve kötü kokuludur. Bazen kanlı akıntı görülebilir.

Eğer apse ile beraber seyrediyorsa makatta ağrı, şişlik ve akıntı ile birlikte rahatlama sık görülen bir tablodur.

Anal fistül malesef günümüzde dahi tedavisi zor bir hastalıktır.

Anal Fistüllerin yarısı anal apseye sekonder gelişir. Anal travma, anal cerrahi ,crohn hastalığı diğer oluşum nedenleridir.

Teşhis muayene ile çoğunlukla konulabilir. Ancak tedavinin şekillenebilmesi için fistülün tip tayini mutlaka gereklidir. Bu sebeple gerekirse anestezi altında muayene, fistülografi, MR tetkiki gerekebilir.

Anal fistül tedavisi cerrahidir. Tedavide başarı için fistül tip tayini ve cerrahın tecrübesi çok önemlidir.

Anal Fistül Neden Olur?

Anal fistüllerin yarısından fazlası, anal apseye sekonder gelişir. Fistül, apsenin cilde veya başka bir boşluğa boşalmasına rağmen geride bıraktığı boşluğun tam olarak iyileşmemesine bağlı olarak gelişir. Zaman geçtikte bir tünel halini alır ve enfeksiyonu devam ettirir. Bu tünelin iç ve dış olmak üzere iki tane ağızı vardır, iç ağız makatta dentate line çizgisinde, dış ağız makat çevresi ciltte bulunur. Cerahat birikimi zaman zaman akıntıya neden olur.

Anal fistülde, anal travma, anal cerrahi ve crohn hastalığı da diğer risk faktörleridir.

Anal Fistül Tanısı Nasıl Konulur?

Tanı için muayene çoğunlukla yeterli olacaktır. Ancak fistülün ne tip olduğunu saptamak için anestezi altında muayene, fistülografi ve MR gerekebilir. Muayenede, daha sonra ameliyatta kolaylık sağlaması açısından, fistül iç ve dış ağzının ve fistül traktının tam olarak ortaya konması gerekmektedir, böylece fistül traktının üç boyutlu görüntüsü zihinde canlandırılmış olur.

Anal Fistüller Nasıl Sınıflandırılır?

Anal fistüller, anal kanaldaki yerleşim yerine göre sınıflandırılır:

• İntersfinkterik fistül (%50)
• Transsfinkterik fistül (%30)
• Suprasfinkterik fistül (%10)
• Ekstrasfinkterik fistül(%3)
• Atnalı fistül

Anal Fistül Nasıl Tedavi Edilir?

Anal fistüllerde kendi kendine iyileşme gibi bir durum söz konusu değilidr. Bu düşünce ancak hastaya zaman kaybettirip durumun kötüleşmesine yol açacaktır. Ayrıca ilerlemiş fistül oluşumunun o bölgede cilt kanserini tetiklediği de ileri sürülmektedir.

Anal fistülün tedavisi cerrahidir. Antibiyotik tedavisi ancak destek amaçlı kullanılabilir, iyileştirici etkisi yoktur. Fistülün cerrahi tedavisinde fistül traktı denilen içinde iltihap bulunan bu uzun kanalın açılması ve kazınması işlemi gerçekleştirilir. Bu işlem sırasında anal sfinkterler de etkilenecektir. Bu etkilenmenin büyüklüğü, cerrahın deneyimi ve bilgisi ile ilişkilidir.

Ameliyat sırasında, anestezi altındaki hastanın makatı ekartör ile açıldıktan sonra, fistülün deriye yakın dış ağzından oksijenli su verilerek makatın iç ağzının yeri doğrulanır. Stile adı verilen özel metal tel yardımı ile de fistül traktının seyri belirlenir. Ardından ameliyat sonrası etkilenecek kas miktarı tahmin edilir ve ameliyat gerçekleştirilir.

Fistülün çok uzun olduğu durumlarda mukoza ilerletme flepleri, geç fistülotomi ve seton uygulaması gibi daha komplike cerrahi işlemler yapılabilir.

Ameliyat Sonrası Ne Gibi Komplikasyonlar Gelişebilir?

Anal fistül tedavisinde başarı, hastalığın tekrar etmemesi ve hasar verilen kas miktarının en aza indirilmesi ile ölçülür. Zor bir cerrahi yöntem olduğundan, iyi planlanmalı ve uzman bir hekim tarafından gerçekleştirilmelidir.Fistülün gelişmişlik derecesine ve türüne göre değişen ölçülerde, makatta inkontinans(dışkı tutamama) gelişebilir. İnkontinansın derecesi, cerrahın yetenek ve tecrübesine olduğu kadar hastalığın cinsine ve özelliklerine de bağlıdır.